به گزارش
خدمت؛ رؤیای صادق، گاه به تعبیر نیاز ندارد؛ مانند آنچه حضرت ابراهیم(علیهالسلام) در مورد ذبح فرزندش اسماعیل(علیهالسلام) مشاهده كرد: «إنی أری فی المنامِ أنّی أذبحُكَ»[1] امّا گروه دیگری از خوابهای صادق به تعبیر نیاز دارد؛ یعنی قوه خیال، حقیقتی را صورتگری میكند و معبّر باید این صورت خیالی را به معنای واقعی برساند.
گاه خوابها همان ساختههای نفسانی است كه «اضغاث احلام» خوانده میشود. اضغاث احلام، یعنی خوابهای پریشان كه نتیجه و اثر كارهای روزانه انسان است؛ بنابراین اگر خوابی كه انسان میبیند، مستقیم باشد، مانند آنچه معصوم میبیند، حقّ و صحیح است؛ چون باطل در آن فضا راه ندارد و شیطان امكان حضور نمییابد. صدق یا كذب سایر رؤیاها نیز با معیارهایی كه معبران ماهر در اختیار دارند، قابل تشخیص است.
امّا در مورد این پرسش كه اگر كسی پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله و سلم یا ائمه(علیهمالسلام) را در خواب ببیند، چگونه باید بفهمد كه خود آنها هستند یا شیطان به صورت آنها در آمده، باید یادآور شد كه در روایتی آمده است:
شیطان بهصورت معصوم ظاهر نمیشود[2]؛ امّا مشكل این است كه اغلب ما امامان معصوم(علیهمالسلام) را ندیدهایم و اگر صورتی نورانی در خواب ببینیم كه صاحب آن ادعا كند كه من امام هستم، چگونه او را بشناسیم؟ از كجا معلوم شیطانی كه ادعای ربوبیت كرده، ادعای نبوّت و امامت نكند؟!
پس اگر كسی در بیداری یكی از ذوات مقدس معصوم(علیهمالسلام) را ببیند و سپس در خواب، صورتی نورانی مشاهده كند و او را بشناسد، این خواب صحیح است؛ امّا اگر صورتی ناشناس ادعای امامت كرد، تشخیص آن مشكل است؛ چون شخص پیشتر امام را ندیده است و شیطان میتواند با ادعای دروغ او را بفریبد؛ البته او نمیتواند به شكل امام و معصوم درآید؛ ولی همانگونه كه ادعای ربوبیت كرد، ادعای امامت هم میكند.
[1]ـ سوره صافات، آیه 102.
[2]ـ الامالی(للصدوق)، ص 62؛ بحار الانوار، ج 58، ص 235 - 234.